Cumartesi, 01 Ağustos 2020 01:06

Tahıl Biti

Bilimsel Adı: Sitophilus granarius’dur. Tahıl biti, dünyanın ılıman bölgelerinde ve tropik bölgelerin serin yayla alanlarında bulunur. Depolanmış mısır ve çeşitli tahılların bir zararlısıdır. Yetişkin tahıl bitinin büyüklüğü önemli ölçüde değişebilir. 3 ile 4 mm olağan bir boyut olmasına rağmen, uzunluğu 2.5-5.0 mm arasındadır. Curculionidae ailesinin karakteristik burnuna ve dirsekli antenlerine sahiptir. Renkleri parlak ve kırmızımsı kahverengiden siyaha kadar renklidirler. Vücudunda kısa, sarı saçların seyrek bir kaplaması vardır. Antenler sekiz bölüme sahiptir ve böcek yürürken genellikle genişletilmiş bir konumda taşınır. Larvaları beyaz, etli ve bacaksızdır.

Yaşam Döngüsü

Tahıl bitinin ömrü ortalama 7-8 aydır. Dişiler genellikle yaşamları boyunca yaklaşık 150 ile 300'e kadar yumurta bırakır. Yumurtalar, dişinin tahıl çekirdeklerinde deldiği boşluklara ayrı ayrı serilir. Boşluklar, dişinin salgıladığı mumsu bir tıkaç ile kapatılır. Yumurtalar, sıcaklık ve neme bağlı olarak, kuluçkadan önce yaklaşık 4-14 gün inkübe edilir. Her enfekte olmuş çekirdekte bir larva gelişir. Besleme larvaları, bir tüneli kazar ve sadece gövde kalana kadar beslemeye devam edebilir. Hepsi tahılda meydana gelen 4 larva instarı vardır. Tahıl içinde de pupa meydana gelir.

Ortaya çıkan yetişkin, tahıldan çıkarken ardında yırtık kenarları olan, karakteristik büyük ve kabaca dikdörtgen şeklinde bir çıkış deliği bırakır. Çekirdeği terk eden dişi, çiftleşme için erkekleri çeken bir seks feromonu bırakır. Sıcak koşullarda tahıl bitinin yaşam döngüsü 4-6 hafta içinde tamamlanabilir, ancak bu kışın 21 haftaya kadar sürebilir. Yetişkinler daha soğuk koşullarda yemeksiz 1 ay veya daha uzun süre hayatta kalabilir. Bu tür uçamaz, ancak oldukça uzun mesafeleri yürüyebilir.

Zararları

Tahıl biti mısır, arpa, buğday, yer fıstığı, yulaf, nohut, ayçiçeği, pirinç, darı, çavdar, bakla ve çeşitli kuru depolanmış ürünleri istila eder. Yetişkin ve larva tahılla beslendiği için, tahıllara önemli ölçüde zarar verir. Bu zararlılar, daha önce hasar görmemiş tahılların oyulmasına neden olur. Şiddetli istilalarda, ürünlerden geriye toz tanesi beyaz frass ile birlikte sadece tahıl gövdesi kalır.

Kontrol yöntemleri

Tahıl biti larvaları tahıl içinde geliştiğinden, sayıları çok fazla olmadıkça haşereyi görsel muayene ile tespit etmek çok zordur.

  • Kültürel uygulamalar: Tahıl ambarı enfestasyonunun şiddeti, iyi mağaza hijyeni ile azaltılabilir. Mağazanın temizlenmesi, istila edilmiş kalıntıların çıkarılması ve yakılması, istilaları ortadan kaldırmak için mağazada fumigasyon işlmei yapılması ve depolama için sadece enfekte edilmemiş malzemenin seçilmesi tahıl biti istilasını engelleyecek önlemlerdir. Ayrıca ürünü olgunlaştıktan sonra mümkün olan en kısa sürede hasat etmek, tahıl bitinin ve diğer depolama zararlılarının saldırı olasılığını düşürür.
  • Fiziksel kontrol: Yetişkin böceklerin, elenerek tahıldan uzaklaştırılması popülasyonları azaltabilir, ancak bu çok emek ister.
  • Kontrollü atmosfer: Uygun altyapı mevcut olduğunda, depolanan ürün zararlılarını kontrol etmek için düşük oksijen ve karbondioksitle zenginleştirilmiş ortamlar kullanılabilir.
  • Dondurma ve Isıtma: Altyapının mevcut olduğu yerlerde, birkaç gün boyunca dondurma ve 24 saat ısıtma uygulaması, depolanan ürün zararlıları için etkili kontrol yöntemleri olarak kanıtlanmıştır.
  • Kimyasal kontrol: Tahıl biti, fenitrothion ve pirimiphos-metil gibi organofosfor bileşiklerine duyarlıdır, ancak sentetik piretroidlere karşı çok hassas değildir. Tahıl stokları fosfin veya metil bromür ile fumigasyona tabi tutulabilir. Pestisitler zehirdir, bu nedenle uygulama yaptırılırken güvenlik önlemlerine uyulmalıdır.